“Eşitlik ve Adalet: Tercihler ve Yetenekler Bireysel Haklar mıdır?”

Kas 03

Üniversitemiz Fen Edebiyat Fakültesi’nin hayat geçirdiği Popüler Bilim Seminerleri (PBS) 2020-2021 Akademik Yılı’nda pandemi önlemleri ile online olarak sürdürülüyor.

PBS-19’da Üniversitemiz Fen Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Sistematik Felsefe ve Mantık Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Aysun Aydın, “Eşitlik ve Adalet: Tercihler ve Yetenekler Bireysel Haklar mıdır?” başlıklı sunumunda bilgi ve deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.

Eşitlik ve adalet kavramlarına hak ve özgürlüğün de eklenebileceğini söyleyerek sözlerine başlayan Dr. Öğr. Üyesi Aysun Aydın, sözü geçen her bir kavramın ayrı ayrı ele alınıp incelenebileceğini ifade etti. Sözleşmeye gerek olmadan toplumda adil bir yapıyı oluşturulabilir miyiz? Ya da Politik olana ahlaki bir zemin bulmak zorunda mıyız? gibi soruların liberalizmin iki düşünürü ve taraftarı olan John Rawls ve Robert Nozick tarafından ele alındığını; adalet, eşitlik ve hak söz konusu olduğunda, bu düşünürlerin sık sık başvurulan iki isim olduğunu ifade etti.

John Rawls’ın Adalet teorisi’nde; insanların bir arada yaşamlarını sürdürebilmeleri için devletin ve kuralların olması gerektiğini, eşit ve adil bir toplum oluşturabilmek için de sözleşmelerin olması gerektiğini savunduğunu dile getiren Aysun Aydın, kişilerin kendi çıkarlarını değil, ait olduğu toplumun çıkarlarını korumasını istediğini söyledi. John Rawls’a göre toplumda hak ve adaletin sağlanması için dezavantajlı kişilere pozitif ayrımcılığın sağlanması gerektiğini savunduğunu katılımcılarla paylaşan Öğretim Üyemiz, bireylerin doğuştan ya da kendi yetenekleri ile elde ettiği kazanımlardan vergiler alınarak, yoksul ya da dezavantajlı kişilere verilmesi gerektiğini öne sürdüğünü dile getirdi.

Robert Nozick’ın ise öne sürdüğü teoride; adaletin sağlanması için toplumun değil kişilerin haklarının korunması gerektiğini, kişilerin doğuştan ya da kendi yetenekleri ile elde ettiği kazanımları, dezavantajlı kişilerle paylaşmadan koruması gerektiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Aydın, devletin sahip olma hakkında; mülklerin ilk olarak edinilmesindeki adalet, mülklerin bir kişiden başka bir kişiye aktarımındaki adalet ve mülklerle ilgili adaletsizliğin düzeltilmesindeki adalet gibi 3 temel ilkede devletin denetlemede yer alması gerektiğini savunduğunu ifade etti.

Sunumun sonunda kendi düşüncelerini de katılımcılarla paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Aysun Aydın, ötekinin ya da dezavantajlı kişilerin ihtiyaçlarına karşı duyarsız kalınamayacağını ifade ederek, toplum içerisinde yaşayan bireyin, tercih ve yetenekleri toplumdan bağımsız düşünülemeyeceğini, düşünülmesinin fazla ütopik olacağını ifade etti. Dinleyicilerden gelen soruları da yanıtlayan Aydın, ilgi ve alakaları için katılımcılara teşekkür ederek sunumunu sonlandırdı.

9 Kasım 2020’de gerçekleştirilecek olan PBS-20’de “Erkekliğin Kırılganlığı ve Saldırganlık” başlıklı çalışmasıyla Üniversitemiz Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Fatma Yaşın Tekizoğlu bilgi ve deneyimlerini katılımcılarla paylaşacak. Popüler Bilim Seminerlerini (PBS) https://3b.duzce.edu.tr/b/ays-rhe-qgm internet adresinden takip edebilirsiniz.