İş Zekası Nedir?

Günümüz teknolojisinde tüm işletmeler, uygulamalar girdi olarak veriyi kullanır. Veri, iş süreçlerinin devamlılığı için olmazsa olmazlardandır. Bununla birlikte verilerin anlam kazanıp belirli bir süreçten geçmesi gerekir ki işletmelere ya da üzerinde çalışılan projelere olumlu katkı sağlayabilsin. İş zekası kavramının çalışma alanının içerisinde de büyük ve işlenmeye ihtiyaç duyulan verilerin bulunduğunu söyleyebiliriz. Ham verilerin işlenerek anlam ve kullanışlılık kazandırılabilmesi süreçlerine iş zekası adı verilir. Raporlama, analiz süreçleri, yapılan analizlerle ilgili çözümlemeler, verilerin analizinin sağlanabilmesi için veri madenciliği, süreçlerin geliştirilip uygulanabilmesi adına süreç yönetim teknikleri, iş performansı yönetim uygulamaları, kıyaslama(benchmarking) uygulamaları, belirlenen standartlara dayalı mantıksal çözümler iş zekasının bileşenlerindendir. İş zekası, üzerinde çalışılacak uygulamanın veya projenin öncelikli olarak gereksinimlerini belirtir. İş zekasının ortaya çıkmasında etkili olan en büyük sebeplerden biri çağımızın getirmiş olduğu küreselleşmedir. Örgütler arasında var olan rekabeti sürdürebilmek, işletmelerde pazarların sürekli değişen dinamik isteklerine cevap verebilmek, işletmenin devamlılığını sağlayabilmek ve ayakta durabilmesi adına sürekli olarak anlık düşünebilmeli ve bu düşünceler doğrultusunda karar verebilmelidir. Karar verme mekanizmalarına olan ihtiyacın artması sonucu iş zekasına olan ihtiyaçta artmıştır. Örgütlerin başarılarını arttırabilmeleri için akılcı ve çevik yöntemler olan iş zekası uygulamalarını kullanmaları gerekir. Bu uygulamalar doğru kullanıldığında işletme için yeni fırsatlar görünür kılınacak ve operasyonel etkinlik artacaktır. Kurumlarda bu kararların alınmasını sağlayan uygulamaların kurulmasında görevli iş zekası uzmanları bulunmaktadır.

İş Zekası Uzmanı Nedir?

İş zekası uzmanı, genel karlılığı arttırabilme adına kurumlarda gerekli düzeni ve uygulamaları geliştiren, bu konuda tek sorumluluğu bulunan kişidir. İş zekası uzmanları belirtilecek olan şu sorumlulukları yerine getirebilmelidir. Bunlar; · Yöneticilerin karar verme süreçlerini kolaylaştırabilmek ve onlara rapor vermek üzere finansal veri analizini gerçekleştirmek, · Analitik düşünmeyi sağlamak, · Gereksinim duyulacak verilerin toplanması ve geliştirilmesi için belirli standartlar oluşturmak, · Girdi veriler için iş süreçleri geliştirmek, · Veri ambarını denetlemek, · Belirli aralıklarla örgüt içerisinde uygulanan iş zekası uygulamaları ile ilgili raporlamalarda bulunmak, · Şirket için gelir tahminlerinde bulunmak, · Verilerin bulunması, kullanılması ve genel olarak veri ambarının denetlenmesinden sorumlu kişi olduğundan dolayı örgüt içerisinde bulunan verilerin gizliliğini sağlayabilmek ve · Kendinden sonra gelecek kişilere şirket içerisindeki kurulu olan iş zekası düzenini anlatabilmek, bunun devamlılığının sürdürülebilirliğini garanti etmek gibi sorumlulukları bulunmaktadır.

İş Zekasında Kullanılan Teknolojiler Nelerdir? (İş Zekası Uygulamaları)

İş zekası uzmanları tarafından işletme içerisine adaptasyonu sağlanan ve iş dünyasında da sıklıkla tercih edilen teknolojiler bulunmaktadır.

OTLP ve OLAP

İş zekası uygulamaları temelde OTLP ve OLAP olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. OLTP uygulamalarının amacı veri toplamak iken OLAP’ın amacı toplanan verileri analiz etmektir. OLTP sistemleri optimizasyonu kısa sürede çok fazla veri kaydı gerçekleştirebilmesi üzerine uyarlanmıştır. OLTP’ den toplanan veriler OLAP sistemlerine aktarılır. Bu sayede verilerin analiz edilip raporlanabilmesi daha hızlı bir süreç içerisinde gerçekleşmektedir.

Gösterge Ekranları

Sistemde bulunan veriyi özel bir şekilde çıktı veren ekranlardır.

Veri Marketi

İşletme içerisinde bulunan departmanlara özel verilerin depolandığı birim olarak adlandırılır. Veri marketlerinin bir arada bulunmasıyla sistematik olarak veri ambarları oluşur.

Veri Ambarı

Veri ambarları, istenilen veriyi kolay, hızlı bulabilmek ve analizini gerçekleştirebilmek için bulunan ilişkisel veri tabanlarıdır. Veri marketi örneğinde de açıkladığımız gibi farklı türdeki verileri bir arada toplayarak anlaşılabilir hale getirirler. Bu işletme içerisinde farklı departmanlarda olabilir başka sınıflandırmalarda olabilir. Veri madenciliği uygulamalarını içerilerinde barındırırlar. Veri ambarlarında veriler değiştirilemez. Yani veri ambarlarında bulunulan verilere veri marketlerinden girdi sağlanabilir. Veri ambarlarında daha fazla doğru verinin bulunması, işletme içerisinde yöneticilere raporlanması üzere doğru kararların ortaya çıkmasını sağlar. İsabetli ve doğru kararlar sadece tutarlı verinin bulunduğu sistemlerde mevcuttur. Sonuç olarak günümüz rekabet ortamında iş zekasının öneminin kavranması ve işletmeler içerisinde iş zekası uzmanlarının bu uygulamaları şirket içerisine adapte etmesi kaçınılmazdır. İşletmeler doğru kararlar ve stratejiler geliştirdiklerinde kârlılıklarını arttırabilirler. Bu sebeple iş zekası ve uygulamaları doğru bir şekilde irdelenmeli, karar destek sistemlerinin hayati bir önem taşıdığı işletmeler tarafından anlaşılmalıdır